Tết đến xuân về là dịp mọi người trong gia đình được sum vầy bên nhau cùng tất bật chuẩn bị mâm cỗ để đón chào một năm mới. Hoạt động này được xem là nét văn hóa đặc sắc và tiêu biểu của người Việt Nam. Mỗi mâm cỗ đều mang những đặc trưng riêng, thể hiện phong tục tập quán khác nhau của từng vùng. Vậy mâm cỗ ở 3 miền có gì khác biệt? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để khám phá ý nghĩa mâm cỗ ngày Tết miền Nam có gì khác so với mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc và miền Trung nhé!
Mâm cỗ ngày Tết là gì?
Mâm cỗ ngày Tết là bữa ăn được chuẩn bị và bày trí đặc biệt trong ngày Tết Nguyên Đán. Mâm cỗ thường gồm nhiều món ăn ngon và đa dạng, đặc trưng cho từng vùng miền. Mỗi món ăn đều được chế biến công phu để dâng lên ông bà, tổ tiên với hy vọng về một năm mới anh lành, bình an và sung túc. Vì thế, cứ đến ngày 30 Tết là các gia đình lại quây quần bên nhau chuẩn bị mâm cỗ.
Ý nghĩa mâm cỗ ngày Tết
Mâm cỗ ngày Tết là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Mâm cỗ Tết không chỉ là một bữa ăn thông thường mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Mỗi món ăn khi dâng lên đều thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên. Đồng thời mong ước một năm mới vạn sự may mắn và thành công.
Ngoài ra, đây còn là dịp để các thành viên gia đình được cùng nhau chuẩn bị bữa ăn và tạo nên nhiều khoảnh khắc thật đáng nhớ. Việc thưởng thức các món ngon trong ngày đầu xuân giúp mọi người cảm thấy giải tỏa sau một năm làm việc vất vả. Bởi thế mâm cỗ ngày Tết mang một ý nghĩa hạnh phúc, đoàn viên và thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của người Việt Nam đối với gia đình.
Tùy vào văn hóa ẩm thực và vùng miền mà các món ăn bày trí trong mâm cỗ ngày Tết sẽ mang nét đặc trưng riêng. Chính vì thế, cùng tìm hiểu xem mâm cỗ ngày Tết ở 3 vùng miền có gì đăc sắc nhé!
Mâm cỗ ngày Tết miền Nam
Mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam có những đặc trưng riêng, khác biệt so với mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc và miền Trung. Những món ăn trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam thường được chế biến không quá cầu kỳ nhưng vẫn mang đậm dấu ấn riêng.
Một số món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết miền Nam có thể kể đến như:
Bánh Tét
Bánh Tét là món ăn đặc trưng nhất của mâm cỗ ngày Tết miền Nam. Bánh tét được làm từ gạo nếp, thịt lợn, đậu xanh,… và được gói trong lá chuối. Hình ảnh đòn bánh Tét gợi nhớ đến hình ảnh người mẹ đang bao bọc lấy con. Bởi thế mà loại bánh này thường mang ý nghĩa cho sự đoàn kết, sum vầy và sung túc.
Canh khổ qua
Một món ăn phổ biến trong các mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam đó là canh khổ qua. Người dân Nam bộ thường chọn canh khổ nhồi thịt trong mâm cơm ngày Tết với mong muốn mọi điều gian khổ sẽ qua đi. Đồng thời đón chào một năm mới với nhiều niềm vui, may mắn và hạnh phúc.
Thịt kho tàu
Thịt kho tàu là món ăn đặc trưng và không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết miền Nam. Đây là món ăn có vị đậm đà, béo ngậy và thường được ăn kèm với cơm trắng. Món thịt kho tàu mang ý nghĩa về một năm mới ấm no, sung túc, hạnh phúc bên gia đình.
Củ kiệu
Củ kiệu là món ăn được muối chua, có vị chua ngọt, giòn giòn. Củ kiệu thường được ăn kèm với thịt kho tàu hoặc bánh tét. Củ kiệu tượng trưng cho vinh hoa, phú quý trong năm mới.
Ngoài những món đặc trưng vừa kể trên thì trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam còn có những món phổ biến không kém như chả lụa, chả giò, lạp xưởng,… Tất cả đều tạo nên một nền văn hóa ẩm thực phong phú cho vùng miền này.
Mâm cỗ ngày Tết miền Trung
Mâm cỗ ngày Tết miền Trung thường đơn giản và ít cầu kỳ hơn miền Nam và miền Bắc. Bởi lẽ đây là khu vực có thời tiết và khí hậu khắc nghiệt nhất trong 3 vùng. Mọi người luôn phải chia sẻ giúp đỡ lẫn nhau từ vật chất đến thức ăn. Người dân miền Trung luôn đề cao sự tiết kiệm và chân thành với nhau. Điều này cũng được thể hiện trong mâm cỗ ngày Tết của họ. Những món ăn được bày trí trên mâm cỗ thường được chia thành từng đĩa vừa phải nhưng vẫn rất đa dạng và tươm tất. Một số món ăn nhất định phải có trong mâm cỗ ngày Tết miền Trung như:
Bánh tét
Tương tự như miền Nam, bánh tét cũng là món ăn đặc trưng trong mâm cơm ngày Tết miền Trung. Đòn bánh tét thơm lừng tượng trưng cho sự sung túc, an khang và đủ đầy. Khi thưởng thức bánh tét, bạn có thể ăn kèm với các món dưa chua, củ kiệu để nếm được trọn vẹn vị ngon của món ăn này.
Nem chua
Nem chua được xem là đặc sản của người dân Trung bộ. Vì vậy, nó cũng trở thành món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết ở miền Trung. Nem chua có vị chua chua, cay cay, thơm ngon, thường được ăn kèm với rau sống.
Thịt ngâm mắm
Một món ăn đặc sắc trong mâm cỗ Tết miền Trung phải kể đến là món thịt heo ngâm mắm. Đây là món ăn đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ trong khâu chế biến. Thịt heo với nước mắm phải tuân theo một tỷ lệ nhất định mới đạt được độ ngon đúng vị. Đặc biệt, thịt càng ngâm lâu sẽ càng thấm và càng ngon hơn. Do đó nên người miền Trung thường làm và trữ ăn dần trong suốt dịp Tết. Thịt heo ngâm mắm mà ăn kèm với bánh tráng, làm gỏi hay ăn cơm là đúng bài đấy nhé!
Giò bò
Giò bò là món ăn luôn có mặt trên mâm cơm cúng 30 Tết của người miền Trung. Bất cứ gia đình nào cũng sẽ mua vài cây chả bò trữ để ăn dần trong dịp Tết. Chả bò là có vị cay của tiêu, thơm của tỏi, tạo nên món ăn đậm vị và ấn tượng.
Bánh tổ
Đây là loại bánh khá nổi tiếng đối với người miền Trung, đặc biệt là người dân xứ Quảng. Bánh tổ mang ý nghĩa tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng. Ngoài ra, nó còn thể hiện hy vọng của gia chủ về một năm mới gặp nhiều điều tốt và suôn sẻ. Thêm vào đó, việc ăn bánh tổ còn xem như được nhận những phước lành từ bề trên ban tặng.
Mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc
Nếu nói đến độ công phu, cầu kỳ trong việc bày trí mâm cỗ ngày Tết thì chắc hẳn đó chính là người miền Bắc. Mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc vô cùng đa dạng và hấp dẫn với những món ăn đầy đủ màu sắc. Tùy theo điều kiện gia đình mà mâm cơm ngày Tết miền Bắc sẽ lớn hay nhỏ. Tuy nhiên, theo phong tục thì tối thiểu trên mâm cỗ phải có 4 bát và 4 đĩa tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa và bốn phương. Những mâm cỗ lớn có thể là 6 bát, 6 đĩa hoặc thậm chí là 8 bát, 8 đĩa nhằm đại diện cho sự tài lộc, phát tài.
Trong đó, 4 bát sẽ bao gồm: 1 bát chân giò lợn hầm, 1 bát bóng thả, 1 bát miến và 1 bán mọc nấm thả. Còn 4 đĩa sẽ gồm 1 đĩa thịt gà, 1 đĩa thịt heo, 1 đĩa giò lụa và 1 đĩa chả quế. Ngoài ra, một số gia đình còn chuẩn bị thêm đĩa thịt đông, giò thủ và nem rán.
Bên cạnh các món ăn chính thì trên mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc không thể thiếu bánh chưng xanh, xôi gấc và đĩa dưa cải. Mỗi món ăn đều góp phần tạo nên một mâm cơm tràn đầy sắc màu với đủ đầy hương vị thơm ngon không thể cưỡng.
Tạm kết
Mâm cỗ ngày Tết không chỉ là nét văn hóa ẩm thực tiêu biểu mà còn mang nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Mỗi món ăn đều thể hiện mong ước của gia chủ về một năm mới sắp đến. Hy vọng rằng bài viết trên có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt của mâm cỗ ngày Tết miền Nam, miền Bắc và Trung trong dịp Tết Nguyên Đán.
Hãy cùng theo dõi Pasta Fresca Saigon để biết thêm nhiều thông tin về ẩm thực hữu ích. Nếu bạn đang tìm một không gian cho bữa tối ấm cúng bên gia đình hay dịch vụ catering service uy tín, chất lượng thì liên hệ với Pasta Fresca ngay nhé!